[ Pobierz całość w formacie PDF ]

widywanie tempa progresji choroby; ponadto stwier- nasilone, 3.  otêpienie powa¿nie nasilone) oraz fazê
dzenie obecnoSci objawów  niepasuj¹cych do fazy poSredni¹ (CDR=0,5) pomiêdzy stanem zdrowia i cho-
zaawansowania otêpienia (np. zaburzeñ zwieraczy w fa- roby, odpowiadaj¹c¹ ³agodnym zaburzeniom poznaw-
zie 4.) wskazuje zwykle na wspó³istniej¹c¹ patologiê czym. System oparty jest o wysoce ustrukturowany wy-
somatyczn¹. wiad z opiekunem i pacjentem (kwestionariusz klinicznej
Dla celów badawczych (szczególnie dla stosowania w ba- oceny stopnia otêpienia) oraz wykonanie specyficznych
daniach klinicznych leków prokognitywnych) najczêS- testów (badanie dotyczy orientacji, uczenia siê, zapamiê-
ciej stosuje siê obecnie opracowan¹ przez Johna Mor- tywania, klasyfikowania, liczenia oraz os¹du). Ocenie
risa(65) z Washington University Alzheimer s Disease podlega (zawsze w skali od 0-3) szeSæ domen poznaw-
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
"
" l
"
Tabela 6. GDS(62,64)
czych: pamiêæ, orientacja, os¹dzanie i rozwi¹zywanie biegu leczenia (np. CIBIC Plus, Clinician s Interview-
problemów, czynnoSci zwi¹zane z ¿yciem w spo³ecznoS- Based Impressions of Change), które wykorzystywane
ci, dom i hobby, czynnoSci osobiste; ca³kowity wynik s¹ jednak praktycznie wy³¹cznie w badaniach klinicz-
odczytuje siê z tabeli, istnieje te¿ mo¿liwoSæ skalkulo- nych(68). W codziennej praktyce klinicznej do bardzo
wania go na publicznie dostêpnej stronie internetowej przybli¿onej, grubej oceny progresji AD stosowana jest
autorów skali (www.biostat.wustl.edu/~adrc/cdrpgm/ tak¿e, choæ nie by³a w tym celu skonstruowana, skala
index.html). MMSE (ang. Mini Mental State Examination(69)). Istnie-
Istnieje szereg innych skal opracowanych lub zmody- je ponadto co najmniej kilkadziesi¹t ró¿nych skal i kwe-
fikowanych dla globalnej oceny nasilenia otêpienia (np. stionariuszy do oceny specyficznych aspektów otêpie-
Dementia Rating Scale, DRS(66); Clinical Global Impres- nia, takich jak zaburzenia funkcji poznawczych (np.
sion, CGI(67)) oraz stopnia poprawy/pogorszenia w prze- Alzheimer s Disease Assessment Scale  cognitive subscale,
Tabela 7. Polska wersja CDR (t³umaczenie autoryzowane przez autora skali: http://alzheimer.wustl.edu/adrc2/Education/
CDR/CDR_PDFs/Polish%20version%20of%20CDR.pdf)
ADAS-cog(70)), codzienne funkcjonowanie (np. Activi- W przypadkach rodzinnych mo¿na przeprowadziæ dia-
ties of Daily Living Scale, ADL(71); The Disability Assess- gnostykê molekularno-genetyczn¹ (na obecnoSæ muta-
ment for Dementia, DAD(72)), zaburzenia zachowania cji w genach ²APP i presenilin istniej¹ komercyjnie
i objawy psychopatologiczne towarzysz¹ce otêpieniu dostêpne testy), co mo¿e mieæ znaczenie dla poradnic-
[Inwentarz Neuropsychiatryczny (ang. Neuropsychiatric twa; w¹tpliwa jest celowoSæ okreSlania w celach dia-
Inventory, NPI(73)), BEHAVE-AD(74) czy skala do oce- gnostycznych genotypu apolipoproteiny E, zdecydowa-
ny zaburzeñ zachowania CERAD(75)]; istniej¹ wreszcie nie zaS nie zaleca siê wykonywania tego badania jako
skale do oceny wp³ywu choroby na funkcjonowanie testu predykcyjnego u zdrowych krewnych(82).
opiekunów (np. The Caregiver Activity Survey, CAS(76)).
STRUKTURALNE
BADANIA LABORATORYJNE
BADANIA OBRAZOWE
W CHOROBIE ALZHEIMERA
Istnieje wiele rozbie¿noSci co do celowoSci przeprowa-
Maj¹ znaczenie wy³¹cznie pomocnicze i s³u¿¹ do wy- dzania strukturalnych badañ obrazowych w diagnosty-
kluczania pozosta³ych, zwi¹zanych z chorobami ogól- ce otêpienia w AD. WiêkszoSæ polskich (i europejskich)
noustrojowymi lub innymi chorobami oun, przyczyn ekspertów stoi na stanowisku, ¿e jednorazowe wykona-
otêpienia. ¯aden test diagnostyczny nie jest wystarcza- nie badania obrazowego jest niezbêdne w celu wyklu-
j¹co czu³y ani (tym bardziej) swoisty, aby mo¿na by³o czenia innych ni¿ AD przyczyn otêpienia (nowotworu
z jego pomoc¹ postawiæ rozpoznanie AD. Najwiêksze mózgu, udaru, krwiaka podtwardówkowego), warto jed-
nadzieje budz¹ oznaczanie stê¿eñ fosforylowanych epi- nak zwróciæ uwagê, ¿e wynik takiego badania nie jest
topów bia³ka MAP-Ä i poziomów peptydów A² w p³y- konieczny dla postawienia rozpoznania wed³ug standar-
nie mózgowo-rdzeniowym oraz kombinacja obu tych dowych kryteriów (DSM-IV, ICD-10) i jest traktowany
oznaczeñ(77,78,79). Opisano ponadto liczne inne próby znale- jako maj¹cy co najwy¿ej znaczenie pomocnicze. Wybór
zienia biochemicznego markera AD, zarówno w p³ynie techniki dla powy¿szego celu pozostaje przedmiotem
mózgowo-rdzeniowym, jak i surowicy [badano miêdzy kontrowersji. Koszty i ³atwa dostêpnoSæ w sposób oczy-
innymi poziomy bia³ek zwi¹zane z procesem zapalnym, wisty promuj¹ tomograficzne badanie komputerowe
np. interleukin, TNF-±, haptoglobiny i ±1-antychymo- (ang. computerized tomography). CT jest wystarczaj¹ce
trypsyny, markerów stresu oksydacyjnego, np. izopro- do wykrycia tzw.  chirurgicznych przyczyn otêpienia(83)
stanów i 3-nitrotyrozyny, niektórych witamin (A, C, B6, oraz w sposób bardziej swoisty ni¿ badanie technik¹
B12, kwasu foliowego, homocysteiny), 24S-hydroksycho- magnetycznego rezonansu j¹drowego (ang. magnetic re-
lesterolu, a tak¿e apolipoproteiny E]; ¿adna z nich nie sonance imaging, MRI) wykrywa zmiany naczyniowe
przynios³a jak dot¹d zadowalaj¹cych wyników(80). Spo- odpowiedzialne za rozwój otêpienia(84). MRI, jako ba-
Sród teoretycznie mo¿liwych badañ dodatkowych do re- danie o istotnie wiêkszej rozdzielczoSci, okaza³o siê byæ
komendowanego panelu nale¿¹: morfologia krwi z roz- pomocne w diagnostyce ró¿nicowej AD i innych form
mazem, odczyn opadania krwinek (OB), podstawowe otêpienia pierwotnego(85,86,87,88,89), a tak¿e znacznie czul-
badania biochemiczne krwi (elektrolity: stê¿enie sodu, sze w wykrywaniu zmian zanikowych we wczesnej fazie
potasu i wapnia; wskaxniki funkcji w¹troby i nerek), choroby(90). Niestety, bezpoSrednie porównania u¿ytecz-
stê¿enie cholesterolu i trójglicerydów, badanie pozio- noSci obu technik obrazowania nie zosta³y dot¹d prze-
mu witaminy B12 i kwasu foliowego, stê¿enia hormo- prowadzone.
nów tarczycy (T3, T4, TSH) oraz badanie ogólne mo- W 2001 roku opublikowano ogólne zalecenia doty- [ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • alwayshope.keep.pl

    •